با از دست رفتن یک یا چند دندان و تمامی دندان ها نیز لازم است وسیله ای جاگزین این عضو از دست رفته گردد.
وسایلی که بدین طریق جایگزین دندانهای از دست رفته شوند، پروتز دندانی نامیده می شوند و داشتن اطلاعاتی از آنها لازم بنظر میرسد.

این پروتزها بر سه دسته اند:
۱.پروتز ثابت ( بریج)
۲.پروتز پارسیل
۳.پروتز کامل

پروتز ثابت
با از دست دادن محدودی از دندان ها در صورتیکه شرایط لازم موجود باشد ، دندانپزشک پس از تراشیدن دندان های مجاور ، پروتز یا بریجی را که ساخته است بر روی دندان های پایه نصب مینماید.افرادی که برای جایگزینی دندانهای از دست رفته خود از بریج استفاده می کنند لازم است در مراعات بهداشت دندانها مراقبت بسیاری نمایند. زیرا این دندانهای پایه و اطراف لبه های بریج مکان مناسبی برای تجمع پلاک میکروبی و مواد غذائی بوده است و تمیز نمودن دندانهای پایه بوسیله مسواک کاملاً مقدور نیست.

برای تمیز نمودن دندان های پایه باید نخ دندان مخصوص بریج استفاده نمود. (  super floss) و دندان های پایه را کاملا به دقت پاک نمود در غیر اینصورت ، با پوسیدگی دندان های پایه در زیر بریج، پروتز شما ممکن است از دست برود.

پروتز کامل
تاکنون هر چه گفته شد راجع به بهداشت دهان به منظور نگهداری و حفظ دندانها بود. ولی آیا با از دست دادن همه دندانها و استفاده از دندان مصنوعی ، باز لزومی به این کار هست؟
پلاک میکروبی بروی سطوح دندان و پروتزها نیز تشکیل می شود و افرادی نیز که از این وسایل استفاده می کنند باید هر شب قبل از خواب با مسواک کاملاً آنرا تمیز نموده و با آب و صابون شسته و در جعبه مخصوص نگهداری کنند.

نکته مهم آنست که در موقع مسواک زدن دندان مصنوعی نباید از خمیر دندان استفاده کرد.
در صورتی که پروتز کامل و پارسیل نامناسب تطابق مناسبی در دهان ندارد، منجر به زدگی و آزار مخاط دهان و احیاناَ بیماریهای جدی تر خواهد گشت. زدگی و آزار پروتز از موارد بسیار مهمی است و باید فوراً اصلاح شود.

پروتز پارسیل

در این نوع پروتز، اگر بیمار دارای چند دندان باقیمانده قابل نگهداری باشد می توان توسط نوعی پروتز به نام پروتز پارسیل، سایر دندان های از دست رفته را بازسازی نمود.بسته به وضعیت دندان های باقی مانده و رعایت بهداشت بیمار و انگیزه ی وی برای نگهداری، میتوان از پروتز پارسیل متحرک استفاده نمود که دارای یک ساختار فنری از جنس آلیاژ دندانپزشکی است که روی آن دندان های مصنوعی قرار میگیرد.این درمان ، درمانی دائمی تر نسبت به نوع دیگر پروتز پارسیل میباشد.

نوع دوم درمان، پروتز پارسیل آکریلی است که در مواردی استفاده میشود که دندان های باقیمانده ماندگاری طولانی ندارند.( مثلا به دلیل عدم رعایت بهداشت بیمار یه وضعیت نامناسب لثه و استخوان آنها) این درمان یک درمان موقت محسوب می شود و باید بداند که در آینده نیاز به درمان های دائمی تر مورد لزوم می باشد.
در افراد که دندانهای زیادی را از دست داده اند و امکان استفاده از پروتز ثابت به دلیل وسعت ناحیه بی دندان وجود ندارد باید اقدام به تهیه پروتز پارسیل نمود.

در پروتز دو نوع درمان دیگر وجود دارد به نام : p.c.c و p.f.m

دندان هایی که تخریب زیادی به علت پوسیدگی ها یا شکستگی ها دارند به صورتی که با ترمیم های متداول مانند آمالگام یا کامپوزیت قابل نگهداری نیستند ، نیازمند درمان روکش می باشند.

روکش دندان و پایه: ( p.c.c )

دندان هایی که عصب کشی شده اند و ساختار زیادی را از دست داده اند جهت ماندگاری، نیازمند درمان روکش می باشند اما به دلیل این که روکش کردن دندان های عصب کشی شده به تنهایی ممکن است آنها را مستعد به شکستن از طوق دندان کند.

قبل از درمان روکش باید ساختار از دست رفته را توسط یک ترمیم ریختگی به نام پایه بازسازی نمود. این درمان نیز به دلیل آنکه نیازمند ساخت پایه و روکش در لابراتوار است ، در چند جلسه انجام می پذیرد.

روکش : ( p.f.m )

روکش انواع مختلفی دارد که بسته به وضعیت دندان و سایر شرایط، نوع آن مشخص می گردد.رایج ترین نوع روکش ، روکش های متال سرامیک هستند که دارای یک زیر ساختار فلزی می باشد که استحکام کافی برای دندان را دارا هستند و یک لایه چینی ( سرامیک) روی آن قرار میگیرد که زیبایی روکش را تامین می کند. ساخت روکش در لابراتوار دندانپزشکی صورت می گیرد به همین دلیل مراحل درمان در چند جلسه صورت میگیرد.